10 معمار زن موفق ولی گمنام

پیش از سال ۱۹۵۰، معمار زن موفق و مستعد بسیاری بودند که به جرم معمار زن بودن گمنام ماندند. به دلیل فرهنگ مرد سالار دنیا، معماران مرد مانند لو کوربوزیه، میس، رایت و کان، مشهور شدند. این در حالی است که برخی از این مردان از همکاران زن خود الهام گرفتند؛ اما صاحبان اصلی هنر یعنی معماران زن به جرم معمار زن بودن در تاریخ معماری ناشناخته باقی ماندند. در این مطلب قصد داریم چند تن از این زنان گمنام ولی موثر در تاریخ معماری را معرفی نماییم. پس در ادامه با پورتال جامع مهندسین ایران همراه باشید.

ده معمار زن موفق

در ادامه مطلب با ۱۰ معمار زن موفق آشنا خواهیم شد.

سوفیا هایدن

در سال ۱۸۶۹، سوفیا هایدن بنت (Sophia Hayden) در سانتیاگوی شیلی چشم به جهان گشود. پدرش اهل شیلی و مادرش آمریکایی بود. در سال ۱۸۹۰، به عنوان اولین معمار زن دانشگاه ام آی تی فارغ‌التحصیل شد. با وجود داشتن مدرک معماری از یک دانشگاه معتبر، نتوانست کار موردعلاقه‌اش را پیدا کند. پس از تلاش زیاد، هایدن بنت ترجیح داد در دبیرستان طراحی فنی بوستون، تدریس کند.

در سال۱۸۹۱، هایدن بنت در مسابقه بهترین طرح برای “ساختمان زنان” شرکت کرد. برخلاف دوره‌های قبل، در این دوره فقط زنان حق شرکت داشتند. هایدن، با استفاده از پایان‌نامه خود، طرحی را به سبک رنسانس ایتالیا برای ساختمانی سه طبقه پیشنهاد داد. این معمار زن باهوش، یک هزار دلار برای طراحی خود دریافت کرد. با تأسف، جایزه مردان برنده در دوره‌های قبل ده برابر هایدن بود.

هایدن در طول کار از فشار سنگین کار و مدیریت ناراحت بود. این معمار زن به دلیل استرس و فشار کاری زیاد دچار افسردگی شد و مدتی در آسایشگاه بستری بود. او آینه عبرت برای زنان شده بود تا معماری را انتخاب نکنند. بسیاری با مشاهده وی متقاعد شدند زنان برای معماری خلق نشده‌اند. پس از مدتی، به خاطر سختی کار، هایدن معماری را کنار گذاشت.

شارلوت پریاند

شارلوت پریاند (Charlotte Perriand) هنگام تحصیل در رشته طراحی مبلمان در پاریس، برای کار در استودیوی لو کوربوزیه درخواستی ارسال کرد اما با بی‌توجهی این معمار مرد مغرور روبه‌رو شد. وی با این اظهار نظر کار شارلوت را رد کرد: «ما در اینجا کوسن گلدوزی نمی‌کنیم». ولی بعدا ورق برگشت. کوربوزیه تحت تأثیر آثار شارلوت در سالن دی اوتومن قرار گرفت و به او شغل طراحی مبلمان را پیشنهاد کرد.

یک سال پس از پیوستن به استودیوی وی، پریاند سه صندلی را با بهترین طراحی برای لو کوربوزیه تولید کرد. نام این صندلی‌ها، بی ۳۰۱، بی ۳۰۶ و ال سی دو گرند کامفورت بود.

در دهه ۱۹۳۰ به چپ گرایش پیدا کرد و به فعالیت در سازمانهای چپ‌گرا پرداخت. در سال ۱۹۳۷ اتحادیه هنرمندان مدرن را تأسیس کرد. وی ویژگی انسان‌دوستانه را به آثار منطقی لو کوربوزیه اضافه کرد. هدف این معمار زن تولید مبلمان مفید و جذاب برای توده مردم بود.

در سال ۱۹۴۰، پریاند، جهت مشاوره وزارت تجارت و صنعت به ژاپن دعوت شد. دو سال بعد، به دلیل جنگ، مجبور به ترک این کشور شد. هنگام بازگشت به اروپا، وی با محاصره دریایی بازداشت شد و به ویتنام تبعید گردید. او در آنجا به طراحی شرقی از جمله بافندگی و نجاری پرداخت. تاثیر این فعالیتها در کارهای بعدی پریاند مشهود است.

ماریون ماهونی گریفین

ماریون ماهونی گریفین (Marion Mahony Griffin)، اولین معمار زن تحصیلکرده در جهان و اولین کارمند فرانک لوید رایت بود. او در سال ۱۸۷۱ متولد شد. پس از دبیرستان، در دانشگاه ام آی تی در رشته معماری ادامه تحصیل داد و در سال ۱۸۹۴ فارغ التحصیل شد. سپس، مدتی برای پسر عموی خود کار کرد. پسرعموی ماهونی با چندین معمار بزرگ از جمله رایت شریک بود. بعد از آن، رایت، ماهونی را در سال ۱۸۹۵ استخدام کرد. ماهونی اولین کارمند رایت بود. پیشرفت چشمگیر سبک پرایری مدیون ماهونی است. کارهای آبرنگ ماهونی در مدت زمانی کوتاه به سطح کارهای رایت رسید. در آن زمان، آن کارها در نظر رایت معمولی بود و به هیچکدام اهمیت نمی‌داد.

آنها تا سال ۱۹۰۹ با هم همکار بودند. بعد از آن، رایت به اروپا رفت و ماهونی، پیشنهاد او را برای پذیرش مسئولیت استودیو رد کرد. سپس، جانشین رایت، ماهونی را استخدام کرد به این شرط که ماهونی بر طراحی کنترل کامل داشته باشد. در سال ۱۹۱۱، وی با والتر برلی گریفین ازدواج کرد. والتر نیز با رایت همکاری می‌کرد. آنها مسئولیت طراحی پایتخت استرالیا، کانبرا را به عهده گرفتند. این زوج برای نظارت بر این پروژه به استرالیا مهاجرت کرده و بعد از آن به هند رفتند. در هند کار خود را ادامه دادند تا اینکه در سال ۱۹۳۷ گریفین درگذشت. پس از مرگ وی، این معمار زن فعال، برای همیشه از معماری کناره‌گیری کرد. وی در سال ۱۹۶۱ درگذشت.

لی‌لی ریچ

بسیاری از معروف‌ترین آثار میس فن در روهه، به ویژه در زمینه طراحی مبلمان، مدیون این معمار زن است. میس بدون لی‌لی ممکن نبود موفق به خلق این آثار شود. میس فن در روهه به ندرت به نظر کسی اهمیت می‌داد، اما همیشه مشتاق شنیدن نظر لی‌لی بود.

در ژوئن سال ۱۸۸۵، ریچ در برلین بدنیا آمد. پس از دبیرستان به وین رفت تا قلاب دوزی صنعتی یاد بگیرد؛ شغل طراحی در آن زمان برای زنان پردرآمد و مناسب بود. پس از بازگشت به برلین، در سال ۱۹۱۱، به طراحی مد و مبلمان مشغول شد. وی به دویچر ورکبوند (فدراسیون کار آلمان) پیوست و در سال ۱۹۲۰، اولین مدیر زن آنجا شد.

او به خاطر کار طراحی به فرانکفورت رفت و در آنجا با میس فن در روهه آشنا شد. رابطه این دو نفر روزبه‌روز نزدیکتر شد و ریچ شروع به کار در دفتر میس کرد. در سال ۱۹۲۸، این دو نفر مدیریت هنری غرفه آلمان در نمایشگاه جهانی بارسلونا را به عهده گرفتند. حاصل این نمایشگاه طراحی برجسته میس بود. این طرح مدت‌ها یکی از آثار معروف مدرنیسم محسوب می‌شد. اندکی پس از آن، میس، ریچ را به عنوان مدیر ساختمانی (که به مدرسه باوهاوس تبدیل شد ) منصوب کرد. میس رئیس آنجا بود. پس از آن که این مدرسه در سال ۱۹۳۳ تحت فشار حزب سوسیالیست ملی تعطیل شد، مسئولیت او کمتر شد.

در طول جنگ، معمار زن ما به فعالیت خود برای خلق چندین اثر کوچک ادامه داد. در سال ۱۹۳۷، مشارکت ۱۲ ساله او با میس با رفتن وی به آمریکا به پایان رسید. ریچ بیش از ۴۰۰۰ نقاشی خود را با قاچاق از بمباران نجات داد. وی آنها را به یک انبار در خارج از برلین انتقال داد. در سال ۱۹۳۹، استودیوی وی بمباران شد و او برای کار به یک سازمان مهندسی عمران اعزام شد. ریچ تا سال ۱۹۴۵ در آنجا به فعالیت ادامه داد. .

پس از جنگ، او به تدریس طراحی داخلی و تئوری ساختمان در دانشگاه هنر برلین پرداخت. همچنین او در احیای ورکبوند مشارکت داشت اما در سال ۱۹۴۷، سه سال پیش از قانونی شدن این امر درگذشت.

آیلین گری

در سال ۱۸۷۸، آیلین گری (Eileen Gray) در خانواده‌ای ثروتمند و اشرافی در انیسکورتی ایرلند به دنیا آمد. در سال ۱۹۰۲، گری، پس از تحصیل هنر در لندن، به پاریس رفت تا تحصیلات خود را ادامه دهد. گری پس از مطالعه اثر جلادار سوهو، استودیویی را با هنرمند ژاپنی سیزو سوگوارا افتتاح کرد تا در رشته خود استاد شود. وی با لوازم خانگی به شهرت دست یافت. در مدتی کوتاه، مشتریان ثروتمند جذب کار طراحی داخلی او شدند و پیشنهادهای کاری فراوانی را دریافت کرد. این معمار زن خوش‌ذوق از صفحه‌های جلادار برای تقسیم فضا استفاده می‌کرد تا خطوط بین مبلمان و معماری را محو کند.

آیلین گری بعد از کسب تجربه‌های فراوان در زمینه طراحی داخلی، خانه تعطیلات ای-۱۰۲۷ را در جنوب فرانسه با نامزد خود ژان بدوویچ طراحی‌کرد. گری از این خانه به عنوان آزمایشگاه برای آزمایش طرح‌های مبلمانش استفاده می‌کرد. این خانه برجسته‌ترین اثر وی محسوب می‌شود. پس از جدایی از بدوویچ، گری از این خانه دوری گزید.

این معمار زن مستعد بقیه عمر خود را وقف طرحهای معماری کرد. در سال ۱۹۳۷، طرح های او در نمایشگاه پاریس به نمایش درآمد. با این حال، او از جامعه فاصله گرفت و تنها دو پروژه دیگر، برای استفاده شخصی، ساخت. به تدریج در اواخر دهه ۱۹۶۰ کارهای او به فراموشی سپرده شد و سرانجام در سال ۱۹۷۶ درگذشت.

در حال حاضر، دو نمایشگاه دائم در فرانسه و ایرلند در رابطه با این معمار زن بااستعداد برپا است. هدف هر دو نمایشگاه احیای شهرت ازدست رفته گری به عنوان یکی از پیشگامان اصلی مدرنیسم در کنار لوکوربوزیه و میس فن در روهه است.

جین درو

جین درو (Jane Drew) یکی از طرفداران اولیه مدرنیسم در انگلیس بود. وی اثر لو کوربوزیه را به هند برد.

درو، شهرساز و معمار زن، در لندن تحصیل کرد. او یکی از بنیانگذاران اصلی جنبش مدرنیستی انگلیسی «مارس» بود. بیانیه ماموریت آنها «استفاده از فضا برای فعالیت‌های انسانی به جای به کارگیری سبکهای مرسوم» بود.

وقتی لندن گرفتار جنگ شد، درو فعالیتی زنانه را آغاز کرد. پروژه‌های بزرگ بسیاری را در سراسر شهر در دست گرفت و سرانجام با همسرش ماکسول فری به مشارکت پرداخت. طبق خواسته درو، بخش عظیمی از پروژه‌های آنها شامل ایجاد مسکن ارزان قیمت در انگلیس، غرب آفریقا و ایران می‌شد.

نخست وزیر هند تحت تأثیر کار وی در غرب آفریقا قرار گرفت. وی از درو خواست چندیگار پایتخت جدید پنجاب را طراحی کند. درو مطمئن نبود به تنهایی بتواند از عهده این پروژه برآید. به همین خاطر او همکار مدرنیست خود لو کوربوزیه را متقاعد کرد که با وی در این پروژه همکاری کند. درنتیجه، همکاری نزدیکی بین این دو نفر بوجود آمد .درو از این شهر برای آزمایش استراتژیهای جدید و مرتبط اجتماعی مسکن استفاده کرد. تاثیر او بر معماری مسکن در سراسر هند را نمی‌توان انکار کرد.

لینا بو باردی

معمار زن ایتالیایی، لینا بو باردی (Lina Bo Bardi) کارهای بسیاری را بعد از جنگ برزیل انجام داد. سپس، تحت تأثیر معماران آینده‌گرایی همچون اسکار نیمایر قرار گرفت. با این حال، او همیشه نظر مردم را در اولویت قرار می‌داد. وی معماری زیبایی را مطابق علاقه افراد خلق می‌کرد.

این معمار زن خلاق در سال ۱۹۱۴ متولد شد و در سال ۱۹۳۹، توانست از دانشکده معماری رم فارغ التحصیل شود. سپس، به میلان مهاجرت کرد و در سال ۱۹۴۲، کار خود را آغاز کرد. پس از مدتی، دفتر او در اثر بمباران هوایی آسیب دید. نابودی دفتر و کمبود کار به دلیل جنگ، او را با سایر حوزه‌های کاری آشنا کرد. در سال ۱۹۴۳، از وی دعوت شد تا مدیر مجله دوموس شود.

در سال ۱۹۴۶، بو باردی به برزیل رفت و پنج سال بعد شهروندی آنجا را دریافت کرد. در سال ۱۹۴۷، بو باردی برای افتتاح یکی از مهمترین موزه‌های آمریکای لاتین به سائوپائولو دعوت شد. طراحی وی دارای عناصر بنیادین زیادی مانند اولین صندلی‌های مدرن در برزیل بود.

در سال ۱۹۴۸، این معمار زن شایسته، استودیو ارت پالما را با یک معمار ایتالیایی دیگر افتتاح کرد. هدف آنها طراحی مبلمان از تخته سه‌لا و مواد مرسوم برزیل بود. در سال ۱۹۵۱، وی اقامتگاه شخصی شیشه‌ای خود را ساخت. این خانه شیشه‌ای مرکز اصلی مدرنیسم در برزیل شد. در سال ۱۹۵۸ بو باردی به سائوپائولو بازگشت. پس از آن، وی جهت اداره موزه هنرهای مدرن باهیا به سالوادور دعوت شد. پس از کودتای نظامی در سال ۱۹۶۴، وی از آثارش رضایت نداشت و خود را “معماری ضعیف” نامید.

آن تینگ

آن تینگ(Anne Tyng) یک تئوریسین برجسته معماری قرن بیستم بود. این معمار زن موفق، محور طراحی‌های لوئیز کان شد و از وی یک دختر داشت.

آن تینگ در سال ۱۹۲۰ در کلیسای اسقفی در چین متولد شد. در سال ۱۹۴۲، او یکی از اولین زنانی بود که از دانشکده طراحی دانشگاه هاروارد پذیرش گرفت. در آنجا تحت تعلیم والتر گروپیوس قرار داشت.

پس از فارغ التحصیلی، در چندین شرکت در نیویورک کار کرد. سپس برای پیوستن به شرکت «استونوروف و کان» به فیلادلفیا مهاجرت نمود. هنگامی که شرکا در سال ۱۹۴۷ جدا شدند تینگ به کار خود برای کان ادامه داد. او هرگز بنایی از خود طراحی نکرد، اما به دلیل جذابیت کار هندسی وی، نقشی حیاتی در کار کان داشت. باکمینستر فولر، این معمار زن موفق را «استراتژیست هندسی کان» نامید. تاثیر تینگ در بسیاری از نقاشی‌های کان، مانند خانه حمام ترنتون و گالری هنر ییل مشهود است. با این حال، “برج شهر” کان عمدتا کار تینگ بود.

نورما مریک اسکلارک

بانوی اولین‌ها، نورما مریک اسکلارک (Norma Merrick Sklarek)، اولین معمار زن آفریقایی-آمریکایی تحصیلکرده رشته معماری در ایالت نیویورک بود. او اولین زنی محسوب می‌شد که در کالیفرنیا مجوز گرفت و همچنین اولین زن آفریقایی-آمریکایی شد که به عنوان همکار موسسه آمریکایی معماران انتخاب گردید.

اسکلارک در سال ۱۹۲۶ در هارلم متولد شد. با وجود داشتن مدرک از دانشگاه کلمبیا، یافتن کار در شرکتهای نیویورک برای او دشوار بود. او می‌گفت: «آنها زنان یا آفریقایی‌های آمریکایی را استخدام نمی‌کردند و من نمی‌دانستم که چرا اینگونه است». سرانجام، این معمار زن جسور در اسکیدمور اوینگ و مریل استخدام شد.

در سال ۱۹۶۰، او برای کار در گرون آسوشییت به کالیفرنیا رفت. در آنجا به دلیل جنسیت و قومیت خود تحت فشار قرار گرفت. با وجود این، او به سرعت پله‌های ترقی را طی کرد و در سال ۱۹۶۶ به عنوان مدیر شرکت معرفی شد. در طول زندگی حرفه‌ای خود، اسکلارک به خاطر معماری بی‌نظیرش مشهور شد. لاکس ترمینال یک و سفارت آمریکا در توکو از آثار برجسته اوست. وی این پروژها را با صرف هزینه‌ای کمتر از بودجه تعیین شده و در زمان تعیین شده به اتمام رساند .

وی در سال ۱۹۸۰ گرون و همکارانش را ترک کرد. پس از آن، در مدت کوتاهی شرکت مشترک اسکلارک، سیگل و دیاموند را تأسیس کرد. این شرکت بزرگترین و تنها شرکت زنان در آمریکا شد.

دنیز اسکات براون

دنیز اسکات براون (Denise Scott Brown) ، معمار زن دیگری است که به همراه شریک زندگی خود رابرت ونتوری تأثیر عظیمی در پیشرفت معماری در قرن بیستم داشته است. دلیل شهرت وی به خاطر‌ ایجاد تغییر در معماری و برنامه‌ریزی مدرن شهری است. در سال ۱۹۹۱ وقتی همسر دنیز جایزه پریتزکر را دریافت کرد، در حالیکه او نتوانست جایزه‌ای دریافت کند، همه متعجب شدند.

دنیز اسکات براون در سال ۱۹۳۱، در شمال رودزیا متولد شد. وی ابتدا در آفریقای جنوبی و سپس در لندن تحصیل کرد. در سال ۱۹۵۸ او به همراه همسر اول خود رابرت اسکات براون (که یک سال بعد در یک سانحه رانندگی درگذشت) به فیلادلفیا نقل مکان کرد.

در سال ۱۹۶۰، اسکات براون مدرک کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی را از دانشگاه پنسیلوانیا گرفت و سپس، عضو هیئت علمی آنجا شد. بعد از آن، در مقطع کارشناسی ارشد رشته معماری ادامه تحصیل داد. سپس، این معمار زن، همسر و شریک زندگی آینده‌اش، رابرت ونتوری را ملاقات کرد.

وی، در سفرهای علمی، به شهرهای نسبتاً جوان لس آنجلس و لاس وگاس علاقه‌مند شد و از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰، در دانشگاه ییل تدریس کرد. در آن زمان، کلاسهایی استودیویی با نام «آموزش از لاس وگاس» را راه‌اندازی نمود. آخرین معمار زن داستان ما به همراه ونتوری و استیون ایزنور شهرساز، آثار این کلاسها را در کتاب «آموزش از لاس وگاس» گردآوری کردند. این کتاب، شامل رمزپردازی‌های فراموش شده از شکل‌های معماری بود و به اثری مهم در طراحی قرن بیستم تبدیل شد.

 

منبع: archdaily