متر لیزری یکی از ابزارهای پرکاربرد در صنعت و علم است که برای اندازهگیری فواصل، ارتفاعات و زوایا با استفاده از پرتو لیزر استفاده میشود. این دستگاهها به دلیل دقت بالا، سرعت برتر و قابلیت اندازهگیری در فواصل بلند، در مختلف صنایع از جمله ساختمان سازی، عمران، معماری، ماشین سازی و همچنین در علوم زمین و نقشه برداری استفاده میشوند. در این مقاله از پورتال جامع مهندسین ایران، به معرفی متر لیزری و انواع آن خواهیم پرداخت.
متر لیزری چیست؟
متر لیزری یا فاصله سنج لیزری ابزاری است که برای اندازه گیری فاصله بین دو نقطه از پرتو لیزر استفاده می کند. این دستگاه با استفاده از فناوری لیزر و اشعه پردازی، سنجش مسافت، طول و ابعاد را انجام می دهد. متر لیزری به دلیل دقت بالا در پروژه های بزرگ و حساس کاربرد بسزایی دارد. آنها معمولاً در صنایع مختلفی مانند ساخت و ساز، خودروسازی، معماری، فضای سبز و … مورد استفاده قرار می گیرند.
مزایای متر لیزری چیست؟
متر لیزری، به عنوان یک ابزار اندازهگیری پیشرفته، دارای برخی مزایا و فواید مهم است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دقت بالا: متر لیزری با دقت بسیار بالا عمل میکند. تلورانس آن حدود ۱ تا ۲ میلیمتر است که نتایج دقیق و قابل اعتمادی را فراهم میکند. این دقت بالا برای بسیاری از کاربردها، مانند ساختمانسازی و طراحی داخلی، بسیار حیاتی است.
- کاربری آسان و سبک: متر لیزری از نظر استفاده بسیار ساده و آسان است. این دستگاهها عموماً دارای صفحهنمایش و دکمههای کنترل ساده هستند که کاربران میتوانند به راحتی از آنها استفاده کنند. همچنین، با وزن سبک و اندازه کوچک آنها، حمل و نقل آنها نیز بسیار آسان است.
- اندازهگیری فواصل بزرگ: یکی از مزایای بزرگ متر لیزری، قابلیت اندازهگیری فواصل بلند است. برخی از مدلهای متر لیزری قادر به اندازهگیری فواصل تا ۲۵۰ متر هستند، که برای برخی از کاربردها مانند مهندسی عمران و نقشه برداری بسیار مفید است.
- سرعت بالا: متر لیزری با سرعت بسیار بالا عمل میکند و نتایج را به صورت فوری نمایش میدهد. این ویژگی به کاربران امکان میدهد در زمان کمتری اندازهگیریها را انجام داده و به سرعت به نتایج دسترسی پیدا کنند.
- قابلیت محاسبه سطح و حجم: متر لیزری، علاوه بر اندازهگیری طولی، قابلیت محاسبه سطح و حجم را نیز داراست. با استفاده از این قابلیت، کاربران میتوانند به راحتی مساحتها و حجمهای مختلف را محاسبه کنند، که در برنامهریزی و اجرای پروژهها بسیار مفید است.
- اندازهگیری نقاط دور از دسترس: با استفاده از متر لیزری، میتوان نقاطی را که دسترسی مستقیم به آنها مشکل است، اندازهگیری کرد. برای مثال، میتوان ارتفاع یک سقف را با استفاده از متر لیزری اندازهگیری کرد، حتی اگر این سقف بالا و دسترسی به آن مشکل است.
- عدم نیاز به نفر دوم: در برخی از مترهای سنتی، نیاز به یک نفر دوم برای نگه داشتن سر متر در موقعیت مورد نظر وجود دارد. اما در متر لیزری، این نیاز به علت استفاده از فناوری لیزر و نور، برطرف میشود. این ویژگی باعث افزایش راحتی و کارآیی در استفاده از متر لیزری میشود.
به طور کلی، متر لیزری با دقت، سرعت، دسترسی آسان و قابلیتهای متعدد خود، به عنوان ابزاری مفید در صنعت ساخت و ساز، طراحی داخلی، مهندسی عمران، مهندسی نقشه برداری و سایر حوزهها شناخته میشود.
معایب مترهای لیزری چیست؟
همانطور که اشاره کردید، مترهای لیزری نیز برخی محدودیتها و معایب را دارا هستند. در زیر به برخی از این معایب اشاره میکنم:
- نیاز به دید مستقیم: برای استفاده صحیح از متر لیزری، نیاز به دید مستقیم به نقطه مورد نظر وجود دارد. این بدان معناست که در صورت وجود موانع مانند دیوارها، اشیاء یا سطوح باریک، قادر به اندازهگیری دقیق نخواهید بود. بنابراین، در برخی موارد، ممکن است نیاز به جابهجایی مانع یا استفاده از نقاط دیگری برای اندازهگیری وجود داشته باشد.
- عدم توانایی در اندازهگیری قوسها: مترهای لیزری عموماً قادر به اندازهگیری قوسها و زوایا نیستند. آنها بیشتر برای اندازهگیری فواصل خطی استفاده میشوند. بنابراین، در صورتی که نیاز به اندازهگیری قوسها یا زوایای دقیق باشد، متر لیزری ممکن است مناسب نباشد و نیاز به استفاده از ابزارهای دیگری مانند زاویهسنجها باشد.
- تأثیر نور محیط: در برخی موارد، نور محیط میتواند تأثیری بر دقت و عملکرد متر لیزری داشته باشد. اگر محیط پر از نور باشد، میتواند باعث کاهش قابلیت خواندن نمایشگر متر شود یا باعث ایجاد خطا در اندازهگیری شود. در چنین شرایطی، ممکن است نیاز به استفاده از سایر روشها یا ابزارهایی باشد که از تکنولوژیهای متفاوتی برای اندازهگیری استفاده میکنند.
- انحرافات در نتایج: گاهی اوقات مترهای لیزری ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند شرایط نوری، ارتعاشات و تغییرات دما قرار بگیرند. این ممکن است منجر به انحراف در نتایج اندازهگیری شود و دقت را کاهش دهد. برای حصول اطمینان از دقت و قابلیت اعتماد نتایج، ممکن است نیاز به کالیبراسیون دورهای متر لیزری و استفاده از تنظیمات مناسب باشد.
- تشخیص اجسام سفت و سخت: مترهای لیزری برای تشخیص اجسام سفت و سخت مناسب نیستند. زیرا آنها تنها قادر به اندازهگیری فاصله تا یک نقطه هستند و نمیتوانند بین اجسام نرم و سفت تمایز قائل شوند. بنابراین، برای تشخیص جنسیت اجسام، ممکن است نیاز به استفاده از سایر تکنولوژیها و ابزارها باشد.
- سطح دقت: در برخی موارد، مترهای لیزری ممکن است دقت کمتری نسبت به سایر روشهای اندازهگیری داشته باشند. عواملی مانند تداخل نوری، ارتعاشات و تغییرات دما میتواند بر دقت اندازهگیری تأثیر بگذارد. بنابراین، در برخی موارد حساس، ممکن است نیاز به استفاده از روشهای دقیقتر باشد.
لازم به ذکر است که با پیشرفت تکنولوژی، برخی از این معایب ممکن است در مدلهای جدیدتری از مترهای لیزری کاهش یابند و عملکرد بهتری داشته باشند.
برد متر لیزری
در مدلهای مختلف مترهای لیزری، برد آنها با یکدیگر متفاوت است. مترهای ساده عموماً تا حدود ۲۰ متر را اندازه گیری میکنند، در حالی که مترهای پیشرفته قادرند تا فاصله ۲۵۰ متر را اندازه بگیرند. اکثر مترهای موجود در بازار در حدود ۳۰ تا ۹۰ متر برد دارند.
اگر برای کارهای ساده به یک متر لیزری نیاز دارید، متر ساده با برد ۲۰ متر مناسب است و نیازی به هزینه اضافی برای خرید یک متر ضد آب یا ضد ضربه نیست.
برای اندازهگیری فضاهای بزرگتر تا حدود ۸۰۰ متر مربع با زوایا و اتاقهای بیشتر، یک متر لیزری میان رده میتواند نیازهای شما را برآورده کند. اما برای کارهای پیشرفته مانند پیمانکاران ساختمانی، راهسازی و عمرانی، شما به یک متر لیزری با دقت عمل بالا و برد بیشتر نیاز دارید تا بتوانید فضاهای بزرگتر را اندازه گیری کنید.
نحوه کار متر لیزری
متر لیزری با ارسال یک پالس نوری به سمت هدف و اندازه گیری زمان بازگشت آن، فاصله بین خود و هدف را محاسبه می کند. این محاسبه بر اساس فرمول زیر انجام می شود:
فاصله = سرعت نور × زمان بازگشت / ۲
سرعت نور در خلاء تقریباً برابر ۳۰۰ هزار کیلومتر بر ثانیه است. بنابراین، اگر زمان بازگشت پالس نوری ۱ میکروثانیه باشد، فاصله بین متر لیزری و هدف برابر ۱۵۰ متر خواهد بود.
برندهای موجود متر لیزری در بازار ایران
در بازار ایران، تعداد زیادی برند متر لیزری موجود است. برخی از برندهای معروف در این حوزه عبارتند از:
- لایکا (Leica): لایکا یکی از برندهای معروف در زمینه تجهیزات اندازهگیری است و مترهای لیزری با کیفیت بالا و دقت عالی تولید میکند.
- استبیلا (Stabila): استبیلا یک برند آلمانی است که در زمینه تجهیزات ساختمانی و اندازهگیری فعالیت میکند. مترهای لیزری استبیلا برای دقت و پایداری خوبشان شناخته میشوند.
- آ.اِ. گ (AEG): آ.اِ. گ یک برند معروف اتریشی است که مترهای لیزری با کیفیت عالی و عملکرد قوی تولید میکند.
- استنلی (Stanley): استنلی یک برند معروف امریکایی است که تجهیزات اندازهگیری و ابزار دقیق تولید میکند. مترهای لیزری استنلی برای کیفیت ساخت و قدرت اندازهگیری شناخته میشوند.
- لیزرلاینر (Laserliner): لیزرلاینر یک برند آلمانی است که در زمینه تجهیزات اندازهگیری و لیزر فعالیت میکند. مترهای لیزری این برند برای دقت بالا و ویژگیهای فنی منحصربهفردشان شناخته میشوند.
- بوش (Bosch): بوش یک برند معروف آلمانی است که در زمینه تجهیزات الکترونیکی و اندازهگیری فعالیت میکند. مترهای لیزری بوش برای کیفیت ساخت و استحکام خوبشان شناخته میشوند.
- ماکیتا (Makita): ماکیتا یک برند معروف ژاپنی است که در زمینه ابزارهای برقی و اندازهگیری فعالیت میکند. مترهای لیزری ماکیتا برای قدرت و عملکرد خوبشان شناخته میشوند.
- هیلتی (Hilti): هیلتی یک برند معروف لیختناشتاینی است که در زمینه تجهیزات ساختمانی و اندازهگیری فعالیت میکند. مترهای لیزری هیلتی برای عملکرد بالا و مقاومت در برابر شرایط سخت شناخته میشوند.
- دیوالت (Dewalt): دیوالت یک برند معروف در زمینه ابزارهای برقی است و در بخش ابزارهای ساخت و ساز و صنعتی فعالیت میکند. علاقهمندی شما به برند دیوالت (Dewalt) در حوزه مترهای لیزری مشخص است.
امکانات جانبی متر لیزری
دامنهی اندازه گیری: این عدد توانایی متر لیزری را در اندازه گیری بیان میکند. معمولاً عددی هست با مقدار کمینه ۰.۵ متر و بیشینه تا ۲۵۰ متر (برای اندازههای بیشتر دور سنج استفاده میشود)
دقت اندازه گیری: تلورانس همان خطای اندازه گیری متر لیزری هست که بهصورت یک عدد با علامت + و – روی هم بیان میشود. هر چه این عدد کمتر دقت متر ما بیشتر.
محاسبات اضافه: محاسبه مقادیر سطح، حجم، جمع و تفریق مقادیر، فیثاغورث، مقدار ماکزیمم، مینیمم و متوسط از جمله قابلیتهایی است که در بیشتر مترهای لیزری وجود دارد.
حافظه متر لیزری: بعضی مترهای لیزری آخرین مقادیر ثبت شده را در خود ذخیره میکنند. مثلاً ۳۰ اندازه آخر. مدلهایی هم تصاویر عکسبرداری شده از محیط را ذخیره میکنند
قابلیتهای ارتباطی: مدلهای گرانتر متر لیزری قابلیت اتصال از طریق بلوتوث یا WIFI به گجت های مختلف را دارند.
قابلیتهای افزوده: بعضی مدلها علاوه بر اندازه گیری قابلیت نشان دادن تراز و هم سطحی و شیب را هم دارند که بسیار پرکاربرد هست. همچنین تقریباً همه مترهای لیزری دارای خاصیت قطع اتوماتیک لیزر یا خاموش شدن متر لیزری را دارند که مدت کاربرد آن را تا ۶ ساعت افزایش خواهد داد.
صفحه نمایش رنگی یا سیاه و سفید یا تاچ هم از قابلیتهایی هست که در متر لیزری میتواند موجود باشد.
کلاس لیزر: کلاس لیزر یک عدد هست از ۱ تا ۴ که هر یک ویژگیهایی دارد. برای مترهای لیزری معمولاً از کلاس ۲ لیزر استفاده میشود. در این کلاس چنین لیزرهایی در قسمت مرئی بینایی کار میکنند و توان خروجی آن ۱ میلی وات است. چنین لیزرهایی ذاتاً ایمن نیستند. اما خطرات را میتوان با مراحل نسبتاً سادهای کنترل نمود.
در این دسته لیزرها چشم بهطور طبیعی قدرت حفاظت از خویش را دارد و بهطور ناخودآگاه مسیر خود را از مقابل برخورد پرتو منحرف میکند. این حفاظت را حتی با یک پلک زدن ساده هم میتواند انجام بدهد. فقط زمانی استفاده از این لیزرها خطرناک است که بهطور مستقیم برای یک بازه زمانی مشاهده شود.
نکات مهم در خرید متر لیزری
هنگام خرید متر لیزری، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- دقت: دقت اندازهگیری متر لیزری بسیار اهمیت دارد. بررسی کنید که متر لیزری دارای دقت بالا و تلورانس کمی در اندازهگیری است.
- سرعت: سرعت اندازهگیری نیز مهم است، به ویژه در مواردی که نیاز به اندازهگیری سریع و دقیق دارید. اطمینان حاصل کنید که متر لیزری انتخابی سرعت مناسبی در اندازهگیری دارد.
- کاربرد: برای خرید متر لیزری، نیازمندیها و کاربردهای خود را در نظر بگیرید. برخی مترهای لیزری دارای ویژگیها و عملکردهای خاصی برای برنامههای ساختمانی، طراحی داخلی، مهندسی و غیره هستند. انتخاب کنید که متر لیزری با ویژگیهای مورد نیاز شما را داشته باشد.
- قیمت: قیمت مترهای لیزری متفاوت است. محدودیت بودجه خود را در نظر بگیرید و متر لیزری را با قیمت مناسبی انتخاب کنید. اما توجه داشته باشید که تنها قیمت به تنهایی نباید عامل تصمیمگیری شما باشد، بلکه باید با دقت و کیفیت دستگاه همراه باشد.
- استفاده آسان: مطمئن شوید که متر لیزری انتخابی آسان در استفاده است و دستگاهی که براحتی قابل مدیریت و کنترل است.
- ویژگیهای اضافی: بررسی کنید که آیا متر لیزری دارای ویژگیهای اضافی مانند محاسبات اضافی، حافظه ذخیره اندازهها، قابلیت اتصال به دستگاههای خارجی و غیره است. این ویژگیها میتوانند استفاده از متر لیزری را بیشتر کنند.
با رعایت این نکات، میتوانید متر لیزری مناسبی را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
قیمت متر لیزری
قیمت متر لیزری در ایران با توجه به برند، مدل، قابلیت ها و برد اندازه گیری متفاوت است. به طور کلی، مترهای لیزری ساده با برد اندازه گیری کوتاه قیمتی بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان دارند. مترهای لیزری پیشرفته با برد اندازه گیری بالا و قابلیت های متعدد قیمتی بین ۵۰۰ هزار تومان تا ۱۰ میلیون تومان دارند.
لیست قیمت برخی از مدل های پرفروش متر لیزری:
- متر لیزری رونیکس مدل RL-120: 320 هزار تومان
- متر لیزری بوش مدل GLM 200: 550 هزار تومان
- متر لیزری هیوندای مدل HD-100: 700 هزار تومان
- متر لیزری شیائومی مدل FLYDYJ01LM: 1 میلیون تومان
- متر لیزری لایکا مدل DISTO D110: 3 میلیون تومان
نتیجه گیری
متر لیزری ابزاری کاربردی و دقیق است که در صنایع و مشاغل مختلف کاربرد دارد. این دستگاه با استفاده از فناوری لیزر و اشعه پردازی، سنجش مسافت، طول و ابعاد را با دقت و سرعت بالا انجام می دهد.
خوب بود
سلام
خیلی ممنون
چه متر جالبیه