فلج بل چیست؟ علائم و درمان آن را بدانید
حتی تصور اینکه یک روز از خواب بیدار شوید و یک طرف صورتتان را کلاً حس نکنید، واقعاً عذاب‌آور است. فلج بل یا بلز (Bell’s palsy)، نوعی اختلال اعصاب در بخش جمجمه انسان است که به‌صورت موقت باعث فلج شدن یک یا حتی دو طرف صورت می‌شود. یک فرد مبتلا به بیماری فلج بل، معمولاً چهره‌ای آویزان دارند که به‌دلیل از کار افتادن موقتی اعصاب آن بخش از صورت است. این وضعیت دردناک معمولاً خیلی جدی تلقی نمی‌شود و در بیشتر اوقات در عرض چند ماه بدون درمان و مصرف دارو از بین می‌رود. اما برای یک زندگی آرام و لذت‌بخش باید برای درمان فوری این بیماری به پزشکان متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد. در حال حاضر، بهترین پزشکان مغز و اعصاب در تهران، آماده درمان بیماران هستند.
فلج بلز چیست؟
فلج بل یا بلز، یک شرایط بیمارگونه و تلخ از ضعف یا فلج شدن عضلات صورت است. این بیماری به‌صورت ناگهانی رخ می‌دهد و در بیشتر اوقات، طی ۴۸ ساعت بدتر و بدتر می‌شود. عارضه فلج بل، ناشی از آسیب‌هایی است که به عصب صورت (که به عصب هفتم جمجمه هم معروف است) وارد می‌شود. این عارضه، همراه با درد و ناراحتی فرد بیمار است که در یک طرف و حتی دو طرف صورت و در مواقعی، در ناحیه سر رخ می‌دهد. دلیل نام‌گذاری فلج بل، به‌دلیل شکل صورت در این شرایط است که شبیه به یک زنگوله (واژه Bell به انگلیسی) می‌شود.
فلج بل ممکن است در هر سنی رخ دهد و افراد را مبتلا کند، اما معمولاً در زنان باردار، افرادی که دیابت دارند، بیماران مبتلا به سرماخوردگی و یا سایر بیماری‌های تنفسی فوقانی (مثل کرونا و آنفولانزا) دیده می‌شود. فلج بل، زن و مرد را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهد و قبل از ۱۵ سالگی و یا بعد از ۶۰ سالگی کم‌تر شایع است. با این اوصاف، گروه سنی ۱۶ تا ۶۰ سال بیشتر در معرض ابتلا به فلج بل هستند.
درمان بیماری فلج بل یا بلز توسط دکتر مغز و اعصاب تهران انجام می‌شود. جهت دریافت نوبت ( به‌صورت آنلاین ) می‌توانید از پزشکان درجه یک سامانه دکتردکتر استفاده کنید.
خبر خوب در مورد این عارضه مربوط به اعصاب و روان، موقتی بودن آن است؛ هرچند که موارد نادری هم بودند که اصلاً درمان نشدند. در حال حاضر، هیچ درمان شناخته‌شده‌ای برای فلج بل وجود ندارد. با این حال، بیشتر افراد مبتلا به فلج بل، توسط نظارت پزشکان متخصص اعصاب و روان بهبود پیدا می‌کنند و حالت قبلی چهره‌شان را به‌دست می‌آورند.
علت بیماری فلج بل چیست؟
علت فلج بل هنوز مشخص نیست، اما تصور می‌شود که التهابی که سیستم ایمنی بدن بر علیه کنترل‌کننده‌های عصب صورت ایجاد می‌شوند، دلیل آن است. فلج بل گاهی اوقات با این بیماری‌ها و اختلالات همراه است:
- دیابت
- فشار خون بالا
- جراحت
- بیماری لایم
- سندرم گیلن‌باره
- سارکوئیدز
- اسکلروز چندگانه
- عفونت‌های ویروسی
- ویروس هرپس سیمپلکس (ویروس رایج در زخم‌های سرد دهانی)
۸ علائم مهم فلج بل را بشناسید
این موارد رایج‌ترین علائم فلج بل هستند:
- اختلال در حرکت دادن عضلات صورت، مثل لبخند زن، چشمک زدن، پلک زدن و بستن آن
- از دست دادن احساس در صورت
- سردرد
- ریزش آب دهان
- سرگیجه
- از دست دادن حس چشایی در دو سوم سطح زبان
- حساسیت به صدا در گوش‌ها (هیپراکوزیس)
- ناتوانی در بستن چشمی که در سمت آسیب‌دیده صورت قرار دارد
علائم فلج بل ممکن است شبیه به شرایط حاد بیشتر بیمارهایی که تا حالا دیده‌ایم باشند. اما همیشه برای اینکه در مورد تشخیص این بیماری مطمئن شوید به یک پزشک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید.
فلج بل چگونه توسط پزشک اعصاب و روان تشخیص داده می‌شود؟
یک پزشک متخصص اعصاب و روان معمولاً با توجه به علائم عمومی بیماری، فلج بل را تشخیص می‌دهد. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد، اما ممکن است که پزشک برای اطمینان بیشتر، این آزمایش‌ها را تجویز کند:
- الکترومیوگرافی (EMG): برای مشخص کردن میزان درگیری عصب
- آزمایش خون: برای تعیین اینکه آیا بیماری‌های دیگری مثل دیابت و بیماری لایم در این شرایط دخیل هستند یا خیر
- تصویربرداری MRI: برای اطمینان در مورد اینکه آیا دلیل دیگری برای این علائم وجود دارند یا نه
فراموش نکنید که پزشک متخصص اعصاب و روان باید در مورد سکته مغزی و احتمال تومور که علائمی شبیه به فلج بل دارند، کاملاً مطمئن شود. بنابراین در مورد انجام آزمایش‌های تخصصی با او همکاری کنید.
درمان بیماری فلج بل چیست؟
اگر علت خاصی (مثل عفونت) برای بروز فلج بل شناسایی شود، فوراً درمان خواهد شد تا این اختلال رفع شود. در غیر این صورت، بیمار باید به‌صورت تخصصی‌تر درمان شود. یکی از درمان‌های توصیه‌شده برای فلج بل، محافظت از چشم‌ها در برابر خشک شدن در شب مخصوصاً در حین کار کردن با کامپیوتر و گوشی موبایل است. مراقبت‌های چشمی معمولاً شامل قطره چشم، پمادهای چشمی و مرطوب نگه داشتن محیط اتاق خواست هستند. این کارها کمک می‌کنند تا قرنیه چشم در برابر آسیب‌ها حفظ شود و احتمال بروز فلج بل کاهش پیدا کند.
ممکن است که این پرسش برایتان مطرح شود که داروی فلج بل چیست. از جمله داروهایی که برای کنترل و درمان علل فلج بل تجویز می‌شوند، عبارت‌اند از:
- استروئیدها (برای کاهش التهاب اعصاب)
- داروهای ضد ویروسی (مثل آسیکلوویر)
- مسکن (برای تسکین درد فلج بل)
- فیزیوتراپی (برای تحریک اعصاب صورت)
بعضی از افراد، ممکن است از درمان‌های جایگزین برای درمان فلج بلز استفاده کنند که البته هیچ مدرکی در مورد مفید بودن آن‌ها در دست نیست. با این حال، چنین مواردی هم برای کنترل فلج بل در بین بیماران رایج هستند:
- مدیتیشن
- طب سوزنی
- ویتامین‌درمانی (از جمله مصرف ویتامین‌های B6، B12 و زینک)
آیا فلج بل عوارض جدی و خطرناک دارد؟
فلج بل معمولاً به‌موقع و با تشخیص دقیق برطرف می‌شود و عوارض طولانی‌مدتی در پی نخواهد داشت. با این حال، بیشتر بیماران ممکن است که دچار آسیب‌های چشمی (مخصوصاً در نواحی قرنیه چشم) شوند. بنابراین برای اینکه دچار عوارض فلج بل در طول درمان بیماری نشوید، توصیه می‌شود که از قطره چشم استفاده کنید و محیط اتاق کار یا اتاق خواب را مرطوب نگه دارید.
بهترین زمان برای مراجعه به پزشک متخصص اعصاب و روان
فلج بلز معمولاً در طول ۲ هفته بهبود پیدا می‌کند، اما گاهی ممکن است بین ۳ تا ۶ ماه هم طول بکشد تا قسمت فلج صورت به حالت عادی برگردد! اگر بهبودی حاصل نشد و یا علائم بیماری بدتر شدند، فوراً برای گرفتن نوبت پزشکان متخصص اعصاب و روان در تهران اقدام کنید.
